Keneler Yaşam Döngüsü Nasıldır?
Keneler Yaşam Döngüsü Nasıldır?Keneler kan emerek beslenir, ancak bu diğer kan emen artropodlardan farklıdır. Keneler kurbanlarına tutunup ağız organellerini deri içine sokarlar ve burada sabitlenip doyana kadar aynı yerden kan emerler.
Argasidaeler çok kısa sürelerde çok miktarda kan emip doydukları halde, Ixodidae ailesindeki kenelerin doyması için birkaç gün ile birkaç hafta arasında süre gerekmektedir. Hatta bu süre içinde bazı Ixodidae türleri gömlek değiştirip diğer gelişme dönemlerine geçerler.
Sert kabuklu kenenin 6 bacaklı larva olarak başladıkları 2 yıllık bir hayat döngüleri vardır. Yaz mevsiminde yumurtadan çıkarlar ve Ağustos’ta kan emmeye başlarlar. Larvalar kan emecek bir kurban bulamazlarsa ölürler. Tercih edilen kurban Peromyscus leucopus adındaki beyaz ayaklı faredir.
Larva yeterince beslendikten sonra toprağa düşer ve kış mevsimi boyunca vejetasyonla yaşamını devam ettirir. Sıklıkla Mayıs-Haziran döneminde 8 bacaklı nimf haline gelir. Nimf küçüktür ve kan ihtiyacını küçük omurgalılardan temin eder. İnsanlar bu evrede kaza ile kurban olurlar. Eğer kurban bulamazsa ölür veya toprakta yaşar. 8 bacaklı erişkin hale gelmiş kene daha büyüktür ve daha fazla kan emebileceği bir kurbana ihtiyaç duyar. Kış mevsimini beyaz kuyruklu geyik üzerinde geçirebilir. Geyik sayısındaki artışla beraber kene sayısında da belirgin bir artış olur. Dişi kene binlerce yumurta bıraktıktan sonra ölür. Yaz mevsimiyle beraber 2 yıllık döngü yeniden başlar.
Kene ısırığı ile oluşan hastalığın geçiş mekanizması henüz tam anlaşılamamıştır. Kabul edilen mekanizmaya göre kanla beslenme sırasında kenenin bağırsağında bulunan patojen kenenin tükürük bezlerine göç eder ve buradan da kurbana geçer.
Bir kene insan vücuduna tutunduğunda tükürük bezlerindeki prostaglandinler deriye geçer. Bu prostaglandinler makrofajlardan İL-1 ve TNF-alfa üretimini; T lenfositlerden İL-2 ve İF-gama sekresyonunu azaltır. Bu durum kurbanın lokal bağışıklık cevabını baskılayıcı etki yapar.
Kene tükürüğünde bulunan Apyrase adlı enzim, vazodilatasyonu uyararak ve platelet agregasyonunu muhafaza ederek keneye olan kan akışını sağlar. Ayrıca kene tükürüğünde pıhtılaşma zincirini baskılayarak lezyon bölgesine kan akışını arttıran faktörler bulunmaktadır. Bu faktörler hem kenenin kanla beslenmesini arttırır hem de enfeksiyöz ajanların kurbana geçişini kolaylaştırır.
Ornithodorus soyunda bulunan yumuşak kabuklu keneler dönek ateş olarak bilinen hastalığa neden olurlar. Bu kenelerin beslenmeleri 1 saatten az sürer.